Soru :
Cengiz Bey, merhaba.
Aslında daha önceki sorulara vermiş olduğunuz cevapların içinde bir miktar cevaplar var. Siparişe göre üretim yapan bir işletmeyiz, 1 yıldır bir erp programının adaptasyonu yapılmaya çalışılmakta, fakat hala istemiş olduğumuz; iş emri bazında maliyetlendirme(fiili-olması gereken karşılaştırması) ve malzeme hareketlerinin ve üretimin etkin takibi beklentilerimizi karşılayacak verileri elde edebilmiş değiliz. Bu konuda işe nerden başlamalı ve hangi konularda ısrarcı olunmalı, bir yön çizebilir misiniz?
Teşekkürler,iyi çalışmalar.
Cevap :
Sipariş üzerine üretim yapmayı en azından ikiye ayırabiliriz belki 2,5 olsa daha iyi bile olabilir.
1. Hiç olmayan bir ürünü yapmak
2. Tarifi, reçetesi (ürün ağacı) hazır olan bir ürünü sipariş alınca üretmek
2,5. Tarifinde müşteriye göre değişkenlik olan ürünleri sipariş üzerine üretmek.
Bu sorudan bir önceki soruyu soran arkadaşımın ortamı “1″ numaralı seçeneğe yakındı (herkes bu seçeneklerin bir karışımıdır onun için bir dizi farklı yaklaşım aynı şirket içinde de olabilir) anladığım kadarı ile siz bazen 1 ancak daha çok 2 ve 2,5 arasındasınız (web sitenize bakarak bu sonuca vardım).
Şimdi bir ERP uygulamasını bir miktar parçalarına ayıralım …
Ürün ağacını tanımlayabildikten sonra sipariş üzerine / stok üzerine konusu kalmaz !
Ürüne ait malzeme ve rota bilgisini tanımlayabilmiş olsanız gerisi gelecektir. İşte bu yüzden kapsamlı bir çözüm için bu aşamanın nasıl çözümleneceği belirgin olmalıdır. Planlama veya benzer bir bölümün satışın arkasından yetişmeye çalışarak sürdürülmek istenen bir sistemin bir süre sonra dağılması kaçınılmazdır. Dağılınca ne olur ? Bir şey olmaz, eski ve bilinen yöntemlere geri dönülür.
Stok sisteminizin kayıt doğruluğu
Şirketinizi Hammadde – Üretim – Mamul olmak üzere 3 parçaya ayıralım . Bunların ilkinde ve üçüncüsünde stok kayıt doğruluğunuz % 95 olmalı, üretiminiz ne kadar karışık olursa olsun bu başarılabilecek bir hedeftir. Eğer şirketiniz bu durumda değil ise bunun sebebi ERP’den çok iş yapma alışkanlıklarınızın içinde aramanız gerekir. Zaten böyle bir sonuç için ERP’den çok iyi bir stok yazılımına ihtiyaç vardır … Eğer sorunun kaynağı ERP dediğiniz yazılıma uzanıyor ise imkansız bir maceranın içinde olabilirsiniz.
Niçin üretim alanında kayıt doğruluğu zor … Çünkü onun için gereken doğrulukta ürün ağaçlarına ihtiyacınız olacak. Eğer tanmlarınız gerçeği göstermiyor ise bunun için çalışmalısınız. İşte 2,5 burada ortaya çıkabilir. Eğer müşteriniz sipariş esnasında opsiyonel isteklere giriyor ve sizin kodlama hızınız buna yetişmiyor ise “konfigüratör” veya “akıllı bir tanımlama” düzeneği işinizi kolaylaştırabilir. Sipariş esnasında bazı parametrelere göre ürün ağacı yaratmak ve iş emrini bununla açmak gibi de düşünebilirsiniz.
Planlanan – Gerçekleşen
Elinizde tutarlı ürün tanımı (malzeme ve rota) var ise geriye gerçekleşeni ölçmek ve kıyaslamak kalır. Sisteminiz gerçekleşeni ölçmeye uygun mu ?
John isimli operatör 453 nolu iş emrinin “Yapıştırma” aşamasında “3 saat” içinde “a,b,c sebepleri ile 29 dakika” durup geriye kalan zaman içinde 3420 adet üretmiştir, bu arada 45 adet bozuk ürün çıkmıştır bilgisini yazabilecek ortamınız var ise mesele yok … ölçebilirsiniz.
Diğer yandan planlanan malzeme – gerçekleşen malzeme kıyaslaması bundan daha güç olabilir, malzeme çıkışı ile iş emri entegrasyonu düşünüldüğünden daha güç bir konudur ve her malzeme için çalıştırılamaz (üretime toplu çıkan malzemeler için) … Demek ki hedeflenen hassasiyete bir yerde dur denmelidir.
Üretimin takibi
Üretimin takibi nedir ve bunun için klasik ERP’ler ne yapar ? Üretimi aşamalara bölerler sonra bunlara birer kod verirler sonra bu kodlara yarı mamul derler ve bir bakmışsınız ki bütün operasyonların birer stok kodu olmuş. Sonrası biraz zor, kim bu kadar çok kayıt yapacak ?
Demek ki izlemenin başka bir yolu bulunacak. Neyin izleneceği ise çok belli, elbette operasyonlar izlenecek. Bu zaten bütün fabrikalarda izlenir mesele sistemi buna uygun hale getirmektir.
Nereden başlamalı
4 seçenek var ?
Baştan
Sondan
Her yerden birden
Herhangi bir yerden
Finansal uygulamaları bir kenara bırakırsak ve yolunda olduğunu varsayar ise geriye lojistik, üretim, mühendislik, iş akış uygulamaları kalır.
Baştan başlamak demek bütün tanımları yaptıktan sonra kullanımın başlaması demek, en doğru yollardan biri olmasına rağmen büyük enerji ve sabır ister.
Sondan başlamak isteyenlere önerim operasyon izleme veya barkod otomasyonu diyebilirim. Bu sayede mecburen bazı tanımlar yerine oturacaktır.
Her yerde birden için tecrübeli olmak gerekir, resmin son halini bilenlerin yapabileceği bir yol. Aynı zamanda yazılımın yeteneklerini hem bilmek hem de tıkanıklıkların kolayca aşılabilmesini temin etmek gerekir.
Herhangi bir yerden yöntemini “en uygun yerden” olarak okursanız meseleyi çözebilirsiniz. Örneğin stok tanımlarımı yapar ve satınalma ile entegrasyonumu tamamlarım, ürün satış sistemimi kurarım, barkod uygulaması var ise onu da kurarım. Üretimin içine girerken eğer ağaçları oluşturmak zor değil ise mesele yok eğer güç bir aşama ise önce operasyon izlemek ile işe başlar veri tabanımı oluştururum. Aslında bu yolun şekli elinizde bulunan hazır bilginin kalitesi ve firmanın hedefleridir. Bu yaklaşım 3 ay ile 1 yıl arasında netice verir.
Bir çok ERP projesi tanımlanırken “mükemmel tanımla – uygula” yaklaşımı benimsenir ama bunun bir alternatifi de var “uygula – tanımları mükemmelleştir” … Hangisi sizin için uygun ise …
Sorunuz ve katkınız için teşekkür ederim.
Türkiye’nin KOBİ’leri ERP Projelerini Sorguluyor Soru – Cevap Çalışması / Cengiz Pak