Stok Devir Hızı (Inventory Turn), klasik olarak ortalama stok miktarının bir dönem içinde kaç kez üst üste konduğunda satılan mal maliyetini oluşturduğunu gösterir.
Normal şartlarda yıllık olarak hesaplanan bu göstergenin formülü aşağıdaki gibidir, değerler parasaldır.
Stok Devir Hızı = Satılan Mal Maliyeti (SMM)/ Ortalama Envanter
Satılan Mal Maliyeti : Bir yıl içinde yapılan satışın toplam maliyeti
Ortalama Envanter : Bu değer farklı farklı hesaplanabilir, en bilinen şekli ?(Yılbaşı Envanter Değeri + Yıl Sonu Envanter Değeri)/2? formülüdür. Bir diğer şekli ise her ayın belirli bir gününe (ayın başı, sonu, ortası gibi ?) ait envanter değerinin bütün yıl için toplanarak 12?ye bölünmesidir.
Şimdi bir örnek yapalım :
Yıllık satışı 10 000 000 TL olan bir firmanın satılan mal maliyeti 8 000 000 TL olduğunu varsayalım. Firmanın kayıtlarında yılbaşı envanteri 1 200 000 TL, yıl sonu kapanış envanteri ise 2 000 000 TL olarak gözükmektedir.
Ortalama Envanter = (1 200 000 + 2 000 000) / 2 >> 1 600 000 TL
Stok Devir Hızı = 8 000 000 / 1 600 000 >> 5
Elde edilen 5 sayısı firmanın ortalama 1 600 000 TL değerindeki envanteri 5 kez satıp geri aldığını göstermektedir.
Şimdi gelelim bu değerin farklı hesaplama ve kullanım şekillerine :
1. Yılın üçüncü ayında Stok Devir Hızı hesaplamak istediğinizde yıl sonunu mu bekleyeceksiniz (yukarıdaki formül sadece yıllık hesapladığınızda doğru sonucu verir).
Bu durumda formülünüzü düzeltici bir faktör ile çarpmalısınız:
Stok Devir Hızı = (3 Aylık SMM / 3 Ay için Ortalama Envanter) * (12 / 3)
(düzeltme faktörü 3. ay için 12/3, 4.ay için 12/4, 5.inci ay için 12/5 ? şeklinde düşünülmelidir)
Örneğimize geri dönelim >>> şirket ilk 3 ay 4 000 000 TL satış yapmış ve bu satışın maliyetinin 3 000 000 TL olduğunu varsayalım. Mart ayı sonunda envanterimiz 1 800 000 TL olarak gerçekleşmişti.
Ortalama Envanter = (1 200 000 + 1 800 000)/2 >> 1 500 000 TL
Stok Devir Hızı = 3 000 000 / 1 500 000 >> 2 * (12 / 3) >> 8
Eğer şirket bu performasını korusaydı yıl sonunda Stok Devir Hızı 8 olacaktı. Ancak yıl sonunda envanter 100 000 TL daha fazla olmasının yanında ilk 3 ay içinde 3 000 000 TL değerindeki ürünü yıl ortalamasına göre daha fazla karlılıkla satıldığına dikkat ediniz. Yılın geri kalan 9 ayında ise şirket 5 000 000 TL maliyetli ürünü sadece 6 000 000 TL?ye satabilmiştir. Bu nedenle de ?8? olarak beklenen Stok Devir Hızı ?5? olarak gerçekleşmiştir.
2. Elinizde uzun süredir duran ve kaderi belirsiz olan envanter ortalama envanter içinde yer almalı mı ?
Bu sorunun cevabı şirket içindeki pozisyona göre değişir.
Eğer patron iseniz muhtemelen ?Evet? cevabı daha gerçekçi olacaktır. Çünkü kaderi belli olmayan envanter unutulmaması gereken anıları temsil ediyor olabilir.
Eğer şirkete yeni gelmiş bir yönetici iseniz bu envanteri siz yaratmadığınıza göre formülün dışına atıp ?sayısal? olarak hızlanmış olabilirsiniz.
Kısacası bu sorunun her iki cevabı da hem doğru hem yanlıştır, dilediğinizi yapabilirsiniz yeter ki hangi varsayımlar altında hesap yaptığınızı unutmayın.
3. Elinizde maliyet bilgisi yok ama miktar bilgisi var. Bu durumda Stok Devir Hızı hesaplamak isterseniz ne yapmalısınız ?
Bu durumda ilk hatırlanması gereken kural elmalar ile armutları toplamadan yola devam etmeniz gerektiğidir.
Klasik formülümüz parasal değerler üzerine kurulu olduğu için bütün envanteri tek bir değer olarak formüle alabilirsiniz ama iş ?miktar? olduğunda ?Adet? takip edilen bir malzeme ile ?Kg? olan bir nesneyi toplamak veya değerleri çok farklı olabilen bir ?Cıvata? ile ?Televizyon? aynı kapsamda değerlendirmek hatalı olacaktır.
Bundan dolayı formülümüzü birbirine benzeyen malzemeleri gruplayarak kullanmalıyız. Örneğin ?Televizyonlar? için aşağıdaki formülü kullanmak hatalı olmayacaktır.
Stok Devir Hızı = Satılan Televizyon Sayısı / Ortalama Envanter (Adet)
Eğer üretimde kullanılan bir malzeme grubu için hesap yapmak isterseniz :
Stok Devir Hızı = Üretimde Kullanılan Miktar / Ortalama Envanter (Adet)
formülü kullanılabilir. Bu formüller klasik anlamda bir şirketin devir hızını diğer bir şirket ile kıyaslamak için kullanılamaz ancak şirketinizin malzeme veya ürün gruplarının iyi yönetilip yönetilmediği göstermek için kullanılabilir.
Bu siteye abone değil iseniz şimdi olabilirsiniz. Abone olduğunuzda işinizde veya eğitiminizde kullanabileceğiniz sunumlarım size gönderilecektir.
Stok Azaltılmalı mı?
7 soruda “Stoklarınızı İyi Yönetiyormusunuz”
Sunum : EOQ ? Economic Order Quantity / Ekonomik Sipariş Miktarı Nedir, Nasıl Hesaplanır ? Bu Sunum Site Üyeleri Gönderim Listesindedir
Stok Nasıl Azaltılır, Bunun İçin Hiç Para Harcamadan Neler Yapılabilir,Kısa, Orta ve Uzun Dönemde Neler Yapılmalıdır 
İş süreçlerinizden gereksiz adımları nasıl eleyebilirsiniz ?
E-Kitap : Stok Nasıl Azaltılır
This post has 52 comments
Eylül 10th, 2011
iyi akşamlar
net şatışlar:10000
sat maliyeti: 7000
kredi satışları:6000
stıklar:3000
tic alacaklar:2000
maddi duran varlıklar:5000
stokdevir hızı,alaçak dev hız,maddi duran varlık devirhız nasıl bulabilir yardımınız için şimdiden teşekkür ederim..
teşekkürler
Eylül 17th, 2011
Stok Devir Hızı = 7000 / 3000
Maddi Duran Varlık Devir Hızı = 10000/5000
Alacak Devir Hızı = 6000 / 2000
Ekim 20th, 2011
Merhaba.
bir firmaya bir ay içinde yapılan satışlar ve firma için tutulan stok gun bazında biliniyorsa, stok devir hızı o aya özgü olarak hesaplanabilir mi? bu durumda ortalama envanter nasıl hesaplanmalıdır? örneğin a firmasına haziranda 20 ton satış yapıldı, ayın 1/2/3 gunlerinde 3000, 4/5/6 gunu 5000, 7/8/9 6000, 10/11/12 21000, kalan zamanda ay sonuna kadar 1000 ton stok tutarsak haziran için ort envanter ve sdh nasıl hesaplanır?
yardımlarınız için teşekkürler
Ayse
Ekim 24th, 2011
Merhaba Ayşe Hanım,
Sorunuzdan anladığım siz bir firmaya yapılan satışlardan “o malzemenin” stok devir hızını hesaplamak istediğiniz …
Öncelikle bu hesabın “stok devir hızı” gibi bir isimle anılabilmesi için “o malzemenin” sadece “o firmaya” satılıyor olması gerekir.
Stok devir hızını tek malzeme için hesaplamak istediğinizde bölmenin üst kısmına “toplam satış miktarı” veya “toplam kullanım miktarı” gelebilir. Alt kısmına ise ortalama envanter.
Ortalama envanteri hesaplamanın “en doğru yolu” diye bir şey yoktur, önemli olan mantıklı bir hesap yapmaktır. Prensip olarak dönem başı – sonu miktarın ortalamasıdır ama siz bir ay için her gün sonu envanter değerini alıp sonra bunların toplamını gün sayısına bölerek de ortalama envanter hesaplayabilirsiniz, nokta sayınız arttıkça “mantıklılık oranı” artacaktır.
Ancak stok devir hızı bir ay için hesaplanamaz, daha doğrusu hesaplanan değere “stok devir hızı diyemeyiz”.
Eğer yılın X’inci ayında (yılbaşından itibaren toplam çıkış ve ortalama envanter) stok devir hızı hesaplatmak isterseniz yapmanız gereken = (12/X)*(toplam çıkış/ortalama envanter) formülü uygulamaktır.
Kolay Gelsin
Aralık 24th, 2011
Merhaba Hocam,
Verdiğiniz örneklere rağmen çözemedim soruyu.Yardımınızı rica ederim
Tşk,
SORU=
dönen varlıklar=70000
hazır değerler=10000
menkul kıymetler=—
ticari alacaklar=17000
stoklar =40000
gelecek aylara ait giderler:3000
brüt satış:120000
satış ind=20000
net satışlar=100000
satışların maliyeti=70000
brüt satış karı:30000
İSE STOK DEVİR HIZI KAÇTIR?
Aralık 24th, 2011
Esra Merhaba,
Stok Devir Hızı hesabı için verdiğin değerlerden sadece iki tanesi yeterli, diğerleri gereksiz. Verdiğin değerler arasında bulunan “Stoklar” parametresini “Ortalama Stok” olarak kabul eder ve Satılan Mal Maliyetini YILLIK olarak kabul edersek hesaplama şu şekilde olmalı (Satılan Mal Maliyeti / Ortalama Stok)
SDH = 70000 / 40000 — > 1,75 — > 12 /1,75 = 6,85 >>> 7 Ay
Şirketin stokları yaklaşık 7 ayda bir dönüyor denebilir.
Şimdi gelelim Satılan Mal Maliyetinin “hangi dönem için olduğuna” … Mesela bu değer ilk 5 aylık döneme ait olsa idi bu sefer 1,75 * 12 / 5 formülünü uygulayacaktık.
Not : Bu problemin doğru çözümü aşağıda, CEM’in sorusunun cevabında
Sorularını bekliyorum
Ocak 13th, 2012
sayın hocam bir sorum olacak
yardımlarınız için şimdiden tesekkür ederim.
soru:
işletmenin dönemsonu bilançoları
yıllar 2008 2007
dönen varlıklar 70.000 65.000
hazır değerler 10.000 5.000
menkul kıymetler —– 8.000
ticari alacaklar 17.000 17.000
stoklar 40.000 30.000
gelecek aylara ait giderler 3.000 5.000
işletmenin gelir tabloları
yıllar 2008 2007
bürüt satışlar 120.000 100.000
satış indirimleri 20.000 10.000
net satışlar 100.000 90.000
satışların maliyeti 70.000 70.000
brüt satış karı 30.000 20.000
bu tablolara göre satışların maliyeti esas alınarak 2008 yılındaki stok devir hızı kaçtır?
Ocak 16th, 2012
Merhaba Pınar,
Senin sorun ile Esra’nın sorusu aynı, dolayısı ile cevabıda aynı.
SDH = 70000/40000 = 1,75 –> Bir yılda 1,75 defa dönüyor >>> 12 / 1,75 = 7 Ay’da bir … detaylar için bir önceki cevabıma bakabilirsin
NOT : Bu sorunun cevabında hata yapmışım, cevap 2 ve açıklama Cem’in sorusunda.
Şubat 14th, 2012
Sayın hocam,
Maliyete yeni başlayan biri olarak bir sorum olacak.
çalıştığımız 100 firmadan alımlarımın ve aynı firmaların satışlarının yüksek olduğu 20 firmanın stok devir hızını ölçmeliyim.Bunun için hangi formülü uygulamalıyım.
Şubat 18th, 2012
Gerçekten sorunu anlamadım, eğer biraz daha açıklayıcı olursan yardımcı olmak isterim.
Mart 29th, 2012
hocam,
çalıştığım firmalardan 20 tanesinin cirosu büyük, hem alımlarım hemde rakamlarım tl bazında yüksek.Bu firmaların stok devir hızını ölçmek istiyorum.Fakat burada öğrenmek istediğim ayrıca stok devir hızını ürün bazında yapmam mümkünmü.
teşekkürler.
Mart 29th, 2012
Her stok kaleminin devir hızı tek tek hesaplanabilir, formül değişmez. bu durumda maliyet yerine miktar’da kullanılabilir
Şubat 26th, 2012
hocam pınar hanımın sorduğu sorunun aynısı bende var ama cevap 2.Bende sizin gibi 1.75 buldum ama anlayamadım.Açıklayabilir misiniz? tşkler
Şubat 26th, 2012
Sevgili Cem,
Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti / Ortalama Enventer formülüne göre hesaplanır. Sorunun formatı beni de yanıltmış ve envanteri 40000 almışım (sayılar tablo gibi olmayınca yılların farkına varmamışım) halbuki 2007′nin kapanışı aslında 2008′in açılışı ve 2008′in kapanışı da 40000 olunca ortalaması 35.000 oluyor. Dolayısı ile SDH = 70/35, kısacası 2 oluyor. Daha önce 1,75 bulduğum için üzgünüm, okul sıralarından uzaklaşınca bu tür yanılsamalardan uzaklaşmışım.
Şubat 26th, 2012
Rica ederim hocam.Çok saolun çok yardımcı oldunuz.Yakında banka sınavına giricem çok önemliydi.Hocam ticari aritmetik bilginiz nasıl bilmiyorum ama size 2 soru sorucam yardımcı olabilirseniz çok sevinirim şimdiden tşl ediyorum.
Şubat 26th, 2012
Soru 1:
22 000 TL nominal değerli 4 ay vadeli ve
12 000 TL nominal değerli 8 ay vadeli iki
senet yerine 12 ay vadeli yeni bir senet
veriliyor. Yeni senedin nominal değeri kaç TL
dir? (Bu işlemde iç iskonto yöntemi ve
iskonto oranı % 30 kullanılacaktır.)
Cvp: 39.000 olucak.
Şubat 26th, 2012
Net bugünkü değer üzerinden gidilebilir :
NBG = 22000/1,1 (% 30 luk faizin 4 ay karşılığı) >>> 20000
NBG = 12000/1,2 (%30 luk faizin 8 aylık karşılığı) >>> 10000
Toplam NBG = 30000
Bu bedel bize 12 sonra ödenecek ise
NBG * 1,3 >>> 39000
Şubat 26th, 2012
hocam bu soruda 1,1 ve 1,2 ‘ yi ve NBG için 1,3′u neye göre belirlediniz onu anlayamadım..açıklayabilirseniz sevinirin
Şubat 26th, 2012
Yıllık faiz % 30 değilmi
Şubat 26th, 2012
%30 faizin 4 aylık karşılığı %10, 8 aylık karşılığı %20 …
Şubat 27th, 2012
işte hocam onu nasıl hesapladınız anlayamadım..yani neye göre %30 faizin 4 aylığı %10?
Şubat 27th, 2012
Eğer yıllık faiz 30 ise aylık 30/12 >>> 2,5 olur
4 aylık = 4*2,5 >>> 10
8 aylık = 8 * 2,5 >>> 20
Şubat 27th, 2012
Tamam hocam şimdi anladım.Çok teşekkür ediyorum.
Şubat 26th, 2012
Bir bankadan aylık %2,5 faiz oranıyla alınan 120.000 YTL’lik kredi 60 ayda eşit taksitlerle geri ödenecektir.Buna göre aylık taksit miktarı kaç YTL olur? ((1,025) üzeri 60 = 4 alınız)
Cvp: 4000
Not: hocam 4′ten önceki eşittirin üstünde ~ işareti var ama koyamadım..
Şubat 26th, 2012
Bu soruda bana fazla güvenme çünkü kredi ödemesinin 1 ay sonra başlaması ile alındığı gün başlaması farklıdır, bankalar ne yapar bilmiyorum ancak …
Verilen ip ucunda 1,025 üzeri 60 = 4 ise o zaman 1,025 üzeri 30 = 2 olur varsayımını yapabiliriz …
O zaman toplam ödenecek para = 120000*2 olacaktır ve aylık taksit 4000 …
60 aylık dönemin ortasını 30 kabul ettim …
Şubat 26th, 2012
çok saolun hocam çok yardımcı oldunuz bu sorular benim için çok önemliydi tşk ederim..
Şubat 27th, 2012
Hocam bu soru içinde yardımcı olabilir misiniz?
Soru: Bir mağaza etiket fiyatı üzerinden %30 indirim yapıyor. Bu uygulamadan sonra satışlar %40 artıyor.
Bu durumda kasaya giren parayla ilgili hangisi doğrudur?
Cvp: %2 azalır
Şubat 27th, 2012
Mağaza indirimden önce 100 TL ciro yapıyor olsun
İndirim yapar ve satışlar hiç artmaz ise 70 TL ciro yapacak
Satışlar % 40 artar ise = 70 * 1,4 >>> 98 TL ciro yapar
Şubat 27th, 2012
Hocam 100′ü mantık olarak mı belirttiniz yoksa belli bir kuralı mı var? cvp için çok tşk ederim sayın hocam
Şubat 29th, 2012
Hocam bu soruyu çok uğraştım çözemedim yardımcı olur musunuz? tşk ederim.
Soru: Bir kişi parasının 3/5′ini yıllık %40 basit faiz oranıyla 2 yıllığına, geri kalanını %70 basit faiz oranıyla 1 yıllığına bankaya yatırıyor. Toplam faiz miktarı 15200 olduğuna göre, bankaya yatırılan toplam anapara kaç TL’dir?
Cvp: 20000
Şubat 29th, 2012
Adamın 100 Tl’si olsa idi
60 * 1,8 + 40 * 1,7 = 176 TL olurdu, Adamın parası % 76 artmış oluyor, artan para 15200 TL olduğuna göre neyin % 76′sı 15200 olurdu ?
PARA = 15200/(0,76) >>> 20000
Şubat 29th, 2012
Hocam 1,8 ile 1,7 yi nasıl hesapladığınızı anlayamadım.Cvp için çok tşk ederim
Şubat 29th, 2012
1,8 iki yıllık % 40 faiz için 1,7 de % 70 için yani anapara + anapara*faiz yerine anapara * 1,faiz ile çarpıyorum, aynı şeyler
Şubat 29th, 2012
Hocam yanlış anladınız orayı anladım ama 1,8 ve 1,7′yi bulmak için hangi formulu uyguladınızı anlayamadım.Yani ne yaptınızda 1,8′i elde ettiniz.
Şubat 29th, 2012
hocam orda mısınız soruda kaldım çok önemlide
Şubat 29th, 2012
Basit faizden yıllık % 40 iki yıl % 80 eder, dolayısı ile paran % 80 artar, 1,8 ile çarparsan yatırdığın paranın iki yıl sonraki değerini bulmuş olursun,
1,7 ise % 70 faiz ile yatırılan para için zaten
Şubat 29th, 2012
şimdi daha iyi anladım hocam çok tşk ederim..
Mart 1st, 2012
Cengiz hocam pazar günü sınavım var acil öğrenmem gerekiyor şu soruları yapamadım tekrar yardımcı olursanız sevinirim.Sizi çok yordum özür dilerim yardımlarınız için tekrar çok tşk ederim.
Soru: A malının fiyatı B malının fiyatının %40 ıdır.
B malının fiyatı % 20 azaltılıp, A malının fiyatı
% 40 artırıldığına göre, A malının fiyatı B
malının fiyatının yüzde kaçı olur?
Mart 2nd, 2012
A Malı 40 TL, B Malı 100 TL Olsun
B malını % 20 azaltırsan 80 TL olur
A malını % 40 arttırısan 56 TL olur
= 56/80 >>> 0,7*100 >>> % 70
Mart 1st, 2012
Soru: Bir arsa her yıl bir önceki yıla göre % 20
değer kazanmıştır. 2 yıl sonra alış fiyatının
% 10 u kadar indirim yapılarak satıldığına
göre, bu arsada yüzde kaç kâr elde
edilmiştir?
Mart 2nd, 2012
=100*1,2*1,2-(0,1*100) >>> 134
= 134-100 >>> 34
= 34/100 >> % 34
Mart 2nd, 2012
Çok teşekkür ederim hocam sınavı kazanırsam sizin sayenizde olacak..
Mart 2nd, 2012
Hocam sorular yazdım ama görmediniz sanırım cevaplayabilirseniz sevinirim..
Mart 3rd, 2012
İç iskonto yöntemine göre 21500 itibari değerli 90 gün vadeli bir senedin bugün iskonto ettirilmesi halinde iskonto tutarı kaç ytl olur? (iskonto oranı %30)
Mart 3rd, 2012
Üç aylık faiz = 0,30*3/12 == 0,075 >> % 7,5
İskonto Edilmiş Değeri = 21500/(1+0,075) >>> 20000 TL
Mart 3rd, 2012
teşekkür ederim hocam.
Mart 4th, 2012
Hocam tşk ederim sayenizde sınavım iyi geçti inş kazanırım..Çok saolun hocam..
Mart 5th, 2012
Haydi hayırlısı, bir dönerli ısmarlarsın artık
Mart 23rd, 2012
Merhabalar Hocam;
ben bir işletmenin deposundan sorumluyum ve aylık stok devir hızını çıkarmam gerekiyor.
örnek şubat ayı stok devir hızını nasıl çıkarırım,
Mart 27th, 2012
Tek bir ayın stok devir hızı hesaplanmaz, her zaman yıl başından o ay sonuna kadar şeklinde hesaplanır. Eğer her malzeme için ayrı ayrı hesaplayacak iseniz
SDH = (Tüketim Miktarı/Ortalama Stok)*(12/AY)
Formüldeki tüketim miktarı “o ay sonuna kadar olan”, Ay ise kaçıncı ay ise o .
Örneğin XX malzemesi Mart sonuna kadar 50 adet kullanılmış olsun, ortalama stok ise 30 olsun.
SDH = (50/30)*(12/3) >>> 6,66 olacaktır.
Bütün depo için ise formülde “parasal değer” kullanılmalıdır.
Nisan 7th, 2012
AB i?letmesinin son iki dönemine ait bazı dönem sonu verileri a?ağıdadır:
2010
2011
Ticari Mallar
2.000
4.000
Satılan Ticari Mallar Maliyeti
30.000
60.000
Verilen Avanslar
500
1.000
Alacak Senetleri
2.500
4.000
Bu bilgilere göre i?letmenin 2011 yılında stok devir süresi ortalama kaç gündür? (Not: 1 yıl = 360 gün)
Nisan 7th, 2012
SDH = 60000/((2000+4000)/2) >>> 20 , 360/20 >>> 18 Gün
Trackbacks