Sipariş üzerine çalışan yerlerde ERP uygulaması üzerine …
Soru :
Merhabalar Cengiz Bey;
Firmada altıncı ayım ve henüz ERP konusunda hiç bir ilerleme kaydedemedim ve firmadaki tek işim bu. Benden önce de sistemi entegrasyon konusunda 3 arkadaş görev almış. Projenin şu ana kadarki süresi 2 sene 4 ay.
Soru 1)Sizce bu firmada ERP sistemi çalışır mı? Sorunun ERP’nin markasında olmadığını kafalarda olduğunu düşünüyorum.
Soru 2)Siparişe göre üretimin tanımına en çok uyan sistemde ERP’nin nasıl işletileceği konusunda bilgi verir misiniz? Bizde bir ürün bir defa üretilir ve biter bir daha o ürünü hatırlamayız bile müşterinin tasarladığı ürünü bir sipariş için üretiriz. Yani sipariş adedi 100 iken 101 üretsek fazla ürettiğimiz 1 elimizde kalır. Bu durumda her siparişte yeni ürün, yeni maliyet analizi, hatta yeni hammadde kartı açmak gerekmektedir. Çoğunlukla yapacağımız işlemleri bile tam olarak tahmin edemiyoruz. Sizce bu üretim için ERP kullanmak mantıklı mıdır?
Şimdiden Teşekkür Ederim.
Cevap
Bu soruların çok kişinin aklından geçtiğini biliyorum onun için arkadaşıma teşekkür ederim. Ben düşüncemi sondan başa açıklamak istiyorum.
Sipariş üzerine üretimi biraz açalım … Yukarıda okuduğunuz gibi “aynı şeyi bir daha üretemeyen” ve “aynı şeyi müşteri sipari ettikçe üreten”. Peki stoğa üretim ne oluyor … o da “aynı şeyleri müşteriden sipariş almadan, alacak diye üreten” olmuş oluyor.
Arkadaşımızın durumu bunların arasında en güç olanı. Diğer yandan “proje üretimi” diye de isimlendirilebilir veya ETO – Engineering To Order ismi kullanılabilir. Kısacası müşteriniz size hiç yapmadığınız bir şeyi sipariş ediyor – siz onu yapıyorsunuz – bir daha tekrarı ise tamamen tesadüf.
Şimdi bir adım geriye gidelim ve bu durumun bir ERP yazılım içindeki yansımalarına bakalım. Ürün tanımlanacak, ağacı tanımlanacak, prosesler tanımlanacak vs … Peki ya işimiz 24 saat içinde bitecek ise ? Veya “kısa süre içinde bitecek ise !” kim bu tanımlar için vakit kaybedecek ve sonuç ne işe yarayacak.
Dolayısı ile bir “toplam teslim süresi konusu var”. Kısa ise işi planlamak değil ama izlemek yolu bence en mantıklısı, uzun ise “önceden planlamak” yolu geçerli olabilir.
ERP kullanmanın amacı ne, bu firma 3 yıl önce niçin bir ERP yazılımı almaya karar vermiş olabilir ? Bu sorunun cevabını bilmiyorum ama tahmin şansımı denemek isterim, işte varsayımlarım …
- Müşteri teslimatlarında sorun yaşandığı ve ERP’nin bu işi çözebileceği düşünüldüğü için
- Maliyetleri bilemiyoruz, ERP olsaydı bilirdik
- Üretimi izleyemiyoruz, ERP olsa izlerdik
Ancak şirketin üretim sürecinin o işi planlama veya düzenleme için boşluk bırakmadığını düşünüyorum. Bunu aşabilmenin yolu mühendislik ve tasarım amaçlı kullanılan yazılımlar ile ERP arasında sorunsuz bir entegrasyon kurmak olabilir (eğer mümkün ise). Bu entegrasyondan beklenti ise kodların, ağaçların ve iş emirlerine esas bütün bilginin tasarım aşamasında üretilerek ERP sistemine gönderilebilmesini sağlamak. Ancak bu sayede tasarım bittiğinde ortaya takip edilebilecek, kıyaslanabilecek, belki planlanabilecek bir süreç ortaya çıkabilecektir. Bundan sonrası ise kullanılan ERP’nin kendi yeteneklerine kalmış olacak.
Peki bu mümkün değil ise … o zaman ERP kaçanları kovalamaya yarayacaktır. Kısacası olanı biteni yazmaya, biriktirmeye. Bu durumda “olması gereken” bilgisi elinizde olmayacağı için planlama veya kıyaslama yapamaz olacaksınız ama “olanı kayıt altına alabileceksiniz”. İş emrinin gerçekleşen maliyeti çıkabilecek ama olması gerekeni bilmiyor olacaksınız. Bence bu da hiç fena bir sonuç değil.
Şimdi bu durumu bir yöneticiye böyle anlatırsanız size o zaman bu ERP’yi niye aldık diye size sorabilir. Bence bu serzenişe gerek yok çünkü firmaların kendi iş ortamlarını düzenlemeleri, yeniden düşünmeleri, süreçlerini gözden geçirmeleri gerekirken bütün bunları bir yazılımından beklemek ve olmayacağını anlamak bile çok faydalı bir bilgidir.
Artık sadece bir ERP yazılımı alarak şirketlerin düzenlenmesini sağlamak bence mümkün değil. ERP içe dönük tasarlanmış bir sistematik sunar ama şirketler giderek dışa dönük bir pozisyon alıyorlar. Bu ise bir çok iş yapma yöntemini anlamayı, farklı iş birimlerinin entegrasyonu için yatırım yapmaları gerektiğini ortaya çıkartıyor.
Sorunuz ve katkınız için teşekkür ederim.
Türkiye’nin KOBİ’leri ERP Projelerini Sorguluyor Soru – Cevap Çalışması / Cengiz Pak
