MRP

Nedir bu MRP’nin çektiği. Biri çıkar ben bu yöntemi sevemedim der, diğeri MRP eski bir yöntem artık gerek yok der … son olarak ise MRP’ye üstün fonksiyonlar ekleyenlerin olduğunu öğrendim. Elbette geçmişte MRP-1 ve MRP-3 isimli iki olmayan yöntemi yaratanlar gibi bu da bir yazılım şirketinin eseri.

MRP-3, daha doğrusu MRP-III’ü icat eden yazılım şirketi artık yok (ünlü ve büyük bir şirketti) zaten sonra ERP üzerinde anlaşılmıştı.

Bu konu önemli mi … değil … niçin yazıyorum o zaman … çünkü konuya uzak olan çok sayıda insan meseleyi yanlış hatırlamasın istiyorum. Ama asıl önemlisi yöntem ile uygulama farklılığını anlamak bu tür yöntemleri hayata geçirirken sizi daha başarılı kılacaktır. Bir de elbette konuya olan saygımdan dolayı bu gibi yazılar ortaya çıkıyor.

MRP, Material Requirement Planning veya Malzeme İhtiyaç Planlaması diye isimlendirilen bir yöntemdir, algoritması yıllar önce kayda geçmiştir. Yöntemi öğrenen herkes hesaplamanın ne kadar mantıklı olduğunu hemen anlar.

Peki birisi buna üstün bir fonksiyonu ekleyebilir mi ? Eğer Pacioli tarafından tanımlanan “T” hesap mantığına ekleyebilirseniz o zaman buna da ekleyebilirsiniz. Peki firmaların konuştukları ne ?

Mesela programınız daha hızlı çalışabilir, ihtiyaç satırını hesaplarken firmaya özel formüller kullanarak daha basit ürün ağacı tanımlamanızı sağlayabilir, sonuç analizlerini daha anlaşılır gösterir … ama bütün bunlar MRP’ye bir şey eklemek anlamına gelmez. Bunlar birer uygulama özelliğidir, her yazılımcıya göre değişen bir MRP olmadığını bilmeli ve uygulama planınızı yaparken asıl önemli olanın ekip çalışması olduğunu unutmamalısınız.

Tags:

Bu sunumda MRP yönteminde temel matematik döngüsünü anlatmaya çalıştım. Daha sonra sizlere farklı örnekler ile hesaplamanın başka detaylarını da aktaracağım.

Ancak MRP sadece hesaplamak değildir.

MRP tablosunun satırlarına baktığınızda şirketin depo, satınalma, satış ve üretim bölümlerinin tümünün tek bir tabloda toplandığını görürsünüz. Buna ilaveten ihtiyaçların aşağı doğru indirgenmesi için ?ürün ağacı? veya ?ürün reçetesi? denilen, neyin neler kullanılarak yapıldığını gösteren bilgi kümesine de ihtiyacınız olduğunu ve bu senaryo içine mühendislik bölümününde katılması gerektiğini teşhis etmeniz zor olmayacaktır.

Bir de işin içine maliyetler konusunu eklerseniz şirketinizin nerede ise bütün operasyonunun bu tablo ile ilişkili olduğu ortaya çıkacaktır.

İşte bu yüzden MRP sadece basit bir tablo değil, bir entegrasyon biçimidir.

Bildiğiniz gibi bu tür sunumlar site üyelerine açıktır, üye olmak ücretsizdir. Eğer üye değil iseniz hemen şimdi olabilirsiniz.

Gönderi Listesi Ne Demek  ? : cengizpak.com.tr sitesinin bir gönderi listesi vardır, örneğin bu sunum listemizin 17?inci  sırasındadır. Site üyelerine bunun  gibi çalışmalar belli bir sıra ile gönderilmektedir. Üyelik ücretsizdir ve hemen sağ tarafta bulunan ?Bu siteye üye olmak istermisiniz? başlığı altında bulunan form aracılığı ile gerçekleştirilmektedir, sizi de aramızda görmek isteriz. Gönderi listesinde daha neler olduğunu görmek için tıklayınız >>>

mrpsurpriseMRP-1 ve 3 diye bir şey yoktur. Yok olan bir terimi burada açıklıyor olmamızın sebebi ise bazı broşür ve kaynaklarda hatalı olarak kullanılmasıdır.

MRP 1′in hikayesi  :

MRP yönteminin kullanılmaya başlanmasından sonra (1950 – 60  dönemi) planlanması gereken tek kaynağın sadece malzeme olmadığı, malzeme dışında iş gücü, para, tezgah kapasitesi gibi kaynaklarında planlama kapsamında olması gerektiği anlaşılmıştır. Bu kaynakları da içine alan yeni yöntem ailesine “Manufacturing Resource Planning” dendiği  ve bu kelimenin baş harflerinin MRP – Material Resource Planning ile aynı olmasından dolayı karışıklığa yer vermemek için kısaltmanın yanına “-II” eklemesi yapılmıştır.(Dikkat ederseniz MRP  “Material” kelimesi ile MRP-II ise “Manufacturing” kelimesi ile başlamaktadır.

Daha sonraları literatürü takip etmeyen bazı yazılımcılar tarafından “II / 2″ var ise “I / 1″‘de vardır diyerek  MRP-1 diye bir kelime uydurulmuş olsa da böyle bir şey yoktur.

MRP-3′ün hikayesi :

MRP -3 veya MRP-III kısaltması ülkemizde MRP-1′den daha az bilinir. Bu kısaltmayı 90′lı yıllarda ürününü farklı göstermek isteyen, o zamanların çok büyük yabancı yazılım şirketlerinden biri ortaya atmıştır. Ancak dünya bu kurnazlığı çok dikkate almamıştır.

Yöntemlerin daha karmaşık bilgisayar programları tarafından işlenmesi yöntemin ismini değiştirmez, örneğin bir yazılım stok kartında bulunan sabit teslim süresini dikkate alarak geriye doğru planlama yaparken diğeri rota üzerinde kullanılan  tezgahın işlem süresine göre düşünüyor olabilir. Bu iyi ve faydalı bir özelliktir ancak MRP yönteminin ruhunda bulunan “Geriye Doğru”  (Backward Planning) planlamanın özünü değiştirmez.

Not : Bu terimleri incelemek isteyenler APICS kaynaklarını inceleyebilirler. www.apics.org

Tags: , ,

Enterprise Resources Planning (ERP) kelimesi dilimize Kurumsal Kaynak Planlaması olarak çevrilmiştir.

“Enterprise”, tanımlanmış bir misyonu olan girişim olarak tanımlanabilir. Doğal olarak bir şirket, yatırım veya herhangi bir işi yapmak üzere oluşturulmuş organizasyon bu tanıma girebilir.

ERP, “Enterprise” olarak tanımlanan şirket veya organizasyonun kendi tecrübe ve bilgisinin bir avantaja dönüştürülebilmesi için gereken tanımlama, standartlaşma ve organizasyonu sağlayan yazılım ve entegrasyon alt yapısıdır.

Not : ERP, bu tanımı itibarı ile bir yöntem değildir; dolayısı ile yöntem kategorisinde bulunan MRP ve MRP-II ile kıyaslanmamalıdır. ERP entegrasyonu içinde MRP, MRP-II gibi bir çok yöntem kullanılıyor veya kullanılmıyor olabilir.

mrp_mrpii1960?da ortaya çıkan MRP olaya sadece malzeme ekseninden bakıyordu. Bunun yeterli olmadığı 1970?li yıllarda ortaya çıktı ve MRP ile başlayan firma çapındaki entegrasyonun içine firmanın diğer kaynakları da eklendi, sonuçta yeni bir isim bulmak gerektiği için MRP-II ortaya çıktı.

MRP-II kendi içinde hem planlama hem de uygulama yöntemleri içerir. Daha fazla unsuru dikkate alarak çalıştığı için doğal olarak MRP?den daha etkin sonuçlar yaratır.
MRP-II?nin en temel farkı ?Kapasite? parametresinin planlama ve uygulama kurgusuna eklenmiş olmasıdır.
MRP-II, firmanın malzeme ve tezgahlara elini süren bölümleri entegre etmeyi, kayıpları engellemeyi hedefler.

MRP-II çalışması firmanın hem bölümler arası entegrasyonuna hem de bilgi veri tabanının oluşumuna büyük katkı sağlar. Yöntemin hedeflerini özetlersek ;


* Şirket içi formal, kuralları belli olan düzen yaratmak
* Bölümler arası koordinasyon ve eşgüdüm yaratmak
* Şirket içi ortak lisan ve hızlı bilgi akış düzeni oluşturmak
* Hammadde ihtiyaçlarını zaman ekseninde izleyebilmek
* Kapasite ihtiyaçlarını zaman ekseninde izleyebilmek
* Satış – Ana İmalat Planı ? Üretim entegrasyonunu gerçekleştirmek
* Satınalma planlaması ile fazla veya eksik stok olaylarından kurtulmak
* Bölümlerin tekrar tekrar aynı bilgiyi işlemesine son vermek

MRP-II’nin Kapalı Devre planlama sisteminin hedefi aksilikler olduğunda çözüm bulmaya çalışmaktan çok aksilikleri önceden görmek ve onları engellemektir. Diğer bir deyimle olayları takip etmekten çok onların yönlendirmek ve yönetmektir.

Bunun için imalat planlamasını yapan kişinin rolünün değişmesi gereklidir :

1. Bilgisayar tarafından üretilen iş listeleri planlamacı ve ustabaşları tarafından yorumlanmalıdır.
2. Planlama kısa aralıklarla muhtemel gecikme raporları üretir, hem sebepleri hem de bu gecikmelerin ana planı etkileyip etkilemeyeceğini analiz eder.
3. Ana Planı etkileyebilecek değişiklikleri Malzeme Planlama, Satış ve Ana Plan sorumlusuna iletmek bu bölümün sorumluluğudur.
4. Kapasite kullanımını analiz eder, Ana Planı etkileyebilecek olanlarını gereken bölümlere duyurur.

Bu sistem, içinde yer alan her bölüm veya kişinin birbiri ile hangi şartta ve nasıl haberleşeceği belli olan, kapalı ve formal bir sistemdir. Sistemin ve içindeki insanların amacı problemleri önceden görmek ve alınabilecek tüm tedbirleri almaktır. Sistem insanlar ve bilgisayar programları ile bir bütündür, sistemin uygulayıcıları aynı zamanda sistemin kurulması ve iyileştirilmesinde aktif görev alırlar.

MRP (Material Requirement Planning) dilimize Malzeme İhtiyaç Planlaması olarak geçmiş olan bir yöntem ismidir.

MRP yöntemi, ürün ağacı, stok mevcutları, satınalma sisteminde bulunan açık siparişler ve ana imalat planında üretim talimatlarını (tahminlerini de olabilir) hesaba katarak hangi malzemelere ne zaman ihtiyaç duyacağınızı hesaplar. Yapılan hesap zaman boyutuna sahiptir, bu özelliği ile ortaya satınalma ve tüm alt parçalar için bir üretim planı çıkartır.

MRP Yöntemi, imalat planınızda bulunan ürünleri ?ürün ağaç? bilgisini kullanarak aşağı doğru patlatır (exploding) ve zaman eksenine yerleştirir.Yöntemin en kıymetli tarafı ihtiyacı zaman ekseni üzerinde (tıpkı nakit akış tablosu gibi) inceleyebilmesidir.

MRP Yöntemi malzemeleri (stok kalemlerimizi) kendilerine duyulan talebin bağımsız mı yoksa hesaplanabilir mi şeklinde ikiye ayırır. Bu ayrım MRP Yönteminin temelini oluşturur.

Bağımsız talep : Satışını yapmakta olduğumuz ürünlerin (son ürünlerin) talebini tahmin edebiliriz, bunun için son derece karışık tahmin yöntemleri kullanıyor da olabiliriz ama diğer yandan talebi %100  kontrol edemeyeceğimizi ve bizim dışımızda bir çok faktörden etkilenebileceğini biliriz. Bu tür talep  ?bağımsız talep? olarak isimlendirilir.

Bağımlı Talep : Son ürünler cinsinden tarif edilmiş bir ana imalat planı var ise ona dayanarak hammadde ihtiyaçlarımızı %100 ? e  çok yakın bir şekilde hesaplayabiliriz (ürün reçetelerinin doğruluk oranı içinde), bu tür talepleri hesaplayabilmek için ana imalat planı ve ürün reçeteleri dışında hiç bir başka bilgiye teorik olarak ihtiyaç yoktur. Bu tür talep ?bağımlı talep? olarak isimlendirilir.